OPstart: groot risico bij uitstellen VOETZORG
Whitepaper:
Wouter Akkerman, Esther Mik en Jan Willem van der Windt
LIVIT ORTHOPEDIE
Er zijn in Nederland strenge maatregelen getroffen om de gevolgen van het coronavirus in te dammen. Dit heeft consequenties voor de continuering van electieve zorg voor onze (diabetes) patiënten met risico op voetcomplicaties. Belangrijk aspect hierin is dat de (preventieve) voetzorg geleverd dient te worden om te voorkomen dat de reeds overbelaste ziekenhuizen en huisartsen niet extra worden belast met (diabetische) voetcomplicaties. Patiënt en aanbieder dreigen kopje onder te gaan in het steeds groter wordende stuwmeer van achtergestelde zorg, zo wordt van verschillende zijden gewaarschuwd. Langer wachten met de opstart van reguliere zorg is niet langer verantwoord. Nu het aantal coronapatiënten op de IC stagneert, zetten ziekenhuizen in samenspraak met de NZa en LCPS de stuw voorzichtig open.
20 April 2020 [Editie 11, Volume 3]
Podotherapie Hermanns en Livit werken samen op basis van complementaire protocollen en in nauwe samenspraak met de meeste zorgverzekeraars van Nederland. Een eenvoudig verwijskanaal voor alle voetzorg voor de huisarts. Uw patiënt wordt ontzorgd doordat deze van podotherapie tot het aanmeten van orthopedisch schoeisel op 1 adres terecht kan. Het zorgtraject wordt hierdoor aanzienlijk verkort.
Samenwerken in eerste lijnszorg essentieel om uitgestelde zorg efficiënt in te halen na verruiming maatregelen coronavirus
Opstart van zorg essentieel: groot risico bij uitstellen juiste voetzorg
Exit-strategie corona contact beperkende maatregelen Het is van groot belang dat we deze uitgestelde zorg goed en efficiënt aanpakken. Het nog langer uitstellen kan voor de lange termijn enorme gevolgen hebben en een nog grotere aanspraak maken op het zorgsysteem. Hierbij kun je denken aan het niet tijdig en adequaat beschoeien van een diabetes voet waardoor risico op recidief ulcus of amputatie van de voet ontstaat. Wanneer de reguliere zorg weer opstart, zal in veel gevallen een route via de 2e lijn worden gekozen. Een route via huisarts waar dat mogelijk is – zoals bij laag complexe indicaties gewrichts- en voetproblematiek – , zal de druk op de 2e lijnszorg verminderen. Daarnaast verwachten wij dat patiënten vanwege hun kwetsbaarheid door onderliggende chronische aandoeningen, zorg uitstellen. Dat zou, los van flink oplopende zorgkosten als gevolg van complicaties, een hoog patiëntrisico met zich mee kunnen brengen. Het is dus van groot belang dat we er alles aan doen om de juiste zorg weer zo snel mogelijk te kunnen bieden en daarvoor gebruik kunnen maken van innovatieve methoden en behandelvormen. Onze klanten zijn voor hun mobiliteit afhankelijk van orthopedische schoenenen deze zijn daarmee onderdeel van primaire levensbehoeften waardoor wij verwachten dat de vraag snel zal opschalen wanneer contactmaatregelen worden verruimd. Electieve zorg zou echter nog wel eens meer uitgesteld kunnen worden, omdat voorrang wordt gegeven aan acute zorg en in centra eerst corona patiënten gaan revalideren. Groot risico bij uitstellen juiste voetzorg Het op een juiste en vooral tijdige wijze aanpakken van zorg bij Diabetes kan ernstige problemen voorkomen. In onderstaande figuur 2 is weergegeven welke risico's een diabetes patiënt loopt bij onvoldoende aandacht en of uitstel van juiste zorg. Voetwonden (ulcera) Voetwonden komen het meest voor. Dit begint vaak met ingroeiende nagels of kleine wondjes. Als je die niet goed behandelt, kunnen de problemen erger worden. Er kunnen ontstekingen ontstaan die moeilijk genezen. In het ergste geval is amputatie van teen, voet of onderbeen nodig. Oorzaken voetwonden Verkeerd schoeisel;Als je schoenen draagt die niet helemaal goed zitten en die bijvoorbeeld ergens knellen, veroorzaakt dat vaak wondjes. Draag je helemaal geen schoenen, zoals op het strand, dan krijg je ook snel een wond. Neuropathie;oftewel beschadiging van de zenuwen. Hierdoor voelt de patiënt niet goed dat er een wondje is ontstaan en blijft ermee rondlopen. Kleine wondjes worden zo ongemerkt groter. Door neuropathie wordt ook de stand beïnvloedt en staat de patiëntanders op de voeten. Hierdoor ontstaat extra eelt en dat kan voor wondjes zorgen. Vaatproblemen;Diabetes kan leiden totvaatproblemenin de benen en voeten. Je bloedvaten vernauwen en je doorbloeding wordt slechter. Hierdoor genezen wondjes slechter. Charcotvoet; is een complicatie die minder vaak voorkomt. Het komt meestal voor bij mensen die al langer dan tien jaar diabetes hebben. Bij een charcotvoet zijn er afwijkingen aan de botten en gewrichten van de voet. Dit komt waarschijnlijk doordat door zenuwbeschadiging een kleine verstuiking of verwonding niet wordt opgemerkt. Door met een breukje of verplaatste botjes door te lopen worden de voeten vervormt. Ketenzorg voor de diabetische voet Ketenzorg betekent dat klanten verzekerd zijn van goed op elkaar afgestemde zorg, om de beste behandeling te geven. Via de zorggroep werken huisartsen samen met andere zorgverleners. Hiervoor worden afspraken gemaakt met diëtisten, diabetesverpleegkundigen, podotherapeuten, (medisch)pedicure, orthopedische (schoen)bedrijven en specialisten uit het ziekenhuis. Met de zorgverzekeraars zijn afspraken gemaakt voor een zorgprogramma (keten) voor mensen met diabetes. Hierin staat welke zorg geleverd wordt, door wie en tegen welke vergoeding. Ook wordt hiermee de kwaliteit van de zorg bewaakt. Kosten ketenzorg bij uitstel van juiste behandeling met orthopedisch schoeisel lopen op In Nederland lijden ongeveer 1 miljoen mensen aan diabetes. De geschatte medische kosten van deze patiënten liggen tussen de 2 en 3 miljard euro. Diabetes kost de Nederlandse maatschappij ongeveer 10 miljard euro per jaar. De 10 miljard bestaat enerzijds uit uitgaven aan diabeteszorg, maar voor een belangrijker deel aan verloren arbeidsuren. Omdat bij diabetespatiënten frequent sprake is van comorbiditeit komen de totale zorgkosten voor diabetespatiënten uit op naar schatting 4 tot 5 miljard euro. Samen met het verlies aan productiviteit, dat op ongeveer 5 tot 6 miljard euro wordt geschat, komen de totale kosten voor diabetes uit op 10 miljard. Er is nog geen inschatting gemaakt van de zorgkosten voor diabetes in 2020 als gevolg van de uitgestelde zorg. Naast de jaarlijkse toename met 350.000 tot 475.00 patiënten, zullen de kosten relatief sterker stijgen vanwege de uitgestelde zorg en opgelopen voetenwondjes van de afgelopen maanden. Voor patiënten met voetproblemen die een orthopedische schoen (nodig) hebben zijn veel verschillende disciplines betrokken. Voor deze patiënten zijn medisch specialisten, huisartsen, specialisten ouderenzorg, podotherapeuten, orthopedisch adviseurs, nodig om de juiste zorg te bieden. Afstemming tussen deze partijen is nodig om het doel te bereiken. Opstart diabetes voetzorg na de corona crisis – optimaal samenwerken Optimaal samenwerken is essentieel om het stuwmeer van electieve zorg aan te pakken zo efficiënt mogelijk in te vullen en de risico’s voor de patiënt en de kosten voor ons zorgsysteem te beperken. Livit Orthopedie en Hermanns Podotherapie werken nauw samen om te zorgen dat het nu soms fragmentarische zorglandschap beter aansluit en de 2e lijns zorg wordt ontlast. Verkenning van het netwerk draagt bij aan betere afspraken voor samenwerken. Het zorgt voor verduidelijking van rollen en geeft richting aan waar je samenwerking wilt verbeteren. Binnen onze samenwerking willen we hierin vooroplopen en zoeken naar huisarts praktijken die in dit netwerk willen stappen voor een kwalitatief betere en efficiëntere voetzorg. Livit en Hermanns werken nauw samen in de keten waardoor verwijzing podotherapeut voldoende is Met zorgverzekeraars zijn afspraken gemaakt waardoor een verwijzing van de podotherapeutafdoende is en voorkomt dat de enorme toestroom van patiënten allemaal naar de 2e lijn worden verwezen. Waardoor wachtlijsten nog meer kunnen oplopen en patiënten nog later zorg ontvangen dan nodig is. VoetExpert een samenwerking tussen Livit en Hermanns voor totale voetzorg op 1 adres Communicatie en afstemming Afstemming tussen deze partijen is nodig om het doel te bereiken. Afstemming betekent afspraken maken met elkaar door gebruik te maken van bestaande regelingen en door op uniforme wijze informatie uit te wisselen. Maar afstemming is ook transparant communiceren met zowel patiënt als zorgprofessionals. Om op deze manier samen te werken moet je elkaar kunnen en willen aanspreken. Dit hebben wij in de afgelopen jaren bewezen en zetten deze samenwerking nu in om de 2e lijns zorg te ontlasten. Diabetische voetzorg Een aanzienlijk deel van de diabetes patiënten in de podotherapie praktijk hebben aangepast schoeisel in de vorm van een OSA, OSB of OVAC. Vaak lopen we tegen problemen op dat er drukplekken te zien zijn op de voet welke door de schoen ontstaan. Juist deze drukplekken zorgen voor een verhoging van de zorgprofielen (kostenstijging) en hier kunnen ulcera ontstaan (en daardoor hoge kosten in de tweede lijn). In de samenwerking van VoetExpert worden de protocollen van Livit en Hermanns op elkaar afgestemd. Hierdoor kunnen gegevens uit het diabetes onderzoek direct in de schoenen worden geïmplementeerd, wat tot een kostendaling zal leiden. Ook zijn de vaak “dure” verwijzingen uit de tweede lijn overbodig, doordat de podotherapeut direct toegankelijk is. Nederlandse Overheid zet in op grotere rol eerstelijnszorg De eerstelijnszorg, zoals de huisarts en de fysiotherapeut, kan de meeste gezondheidsproblemen oplossen. Dat is goedkoper dan ziekenhuiszorg. Daarom stimuleert de Rijksoverheid dat de eerste lijn zoveel mogelijk mensen helpt. Samenwerking met specialisten in voetzorg Onze samenwerking is een eenvoudig verwijskanaal voor alle voetzorg voor de huisarts. Uw patiënt wordt ontzorgd doordat deze van podotherapie tot het aanmeten van orthopedisch schoeisel op 1 adres terecht kan. Het zorgtraject wordt hierdoor aanzienlijk verkort doordat klant/patiënt al in een vroegtijdig stadium onder professionele controle staat, worden voetproblemen in een vroeg stadium ontdekt en kan preventieve zorg geboden worden (stepped care) Voordelen voor patiënt: Laagdrempelig Langer zelfde behandelaar Korte doorlooptijd Eenvoudig verwijskanaal (one stop shop) Totaalpakket voor klant Adequate en doelmatige zorg Aanbod eigentijds confectie en semi confectie schoeisel Voordelen voor verwijzer: Geen zwevende patiënten Meer focus op hoog complexe zorg in 2e lijn mogelijk Communicatie en afstemming essentieel voor kwalitatief goede voetzorg Uit PROM onderzoek van Livit blijkt de samenwerking in de zorgketen voor orthopedische schoenen sterk gestegen, meer dan de helft van de klanten geeft inmiddels een 9 of een 10 voor de samenwerking! Sinds 2018 hebben Livit en Hermanns extra geïnvesteerd in de ontwikkeling van competenties van zowel onze orthopedisch adviseurs als podotherapeuten op het gebied van samenwerking, en het functioneren van sociale netwerken. Wij willen hierin voorop lopen en zoeken naar partners die in dit netwerk willen stappen voor een kwalitatief betere en efficiëntere voetzorg. Orthopedische schoenen bewezen effectief onderdeel van voetzorg Het doel van orthopedische schoenen is het optimaliseren van loopcomfort en het zorgen voor meer bewegingsvrijheid van de gebruikers. Uit het resultaat blijkt dat orthopedische schoenen ervoor zorgen dat 60% van de respondenten weer een flinke wandeling kan maken of bijvoorbeeld weer naar een winkel in de buurt kan lopen. Uit effectiviteitsonderzoek van Livit blijkt dat 50% meer bewegingsvrijheid ervaart door inzet van orthopedische schoenen! Door het gebruik van orthopedische schoenen is de ADL Factor met 51% gestegen, van een 4,8 naar een 7,3. De mobiliteit is sterk verbeterd, de groep die alleen in huis kan lopen is met ¾ gereduceerd en de groep die weer een flinke wandeling kan maken is 3x gegroeid. Daarmee dragen orthopedische schoenen sterk bij aan de mobiliteit van onze klanten. Loopmogelijkheden met orthopedische schoenen sterk gestegen. Het doel van orthopedische schoenen is het optimaliseren van loopcomfort en het zorgen voor meer bewegingsvrijheid van de gebruikers. Uit het resultaat blijkt dat orthopedische schoenen ervoor zorgen dat 60% van de respondenten weer een flinke wandeling kan maken of bijvoorbeeld weer naar een winkel in de buurt kan lopen.60% van onze klanten met orthopedische schoenen geven aan weer een flinke wandeling te kunnen maken (29%) of naar de winkel kan in de buurt (32%) Slechts 9% is beperkt tot de eigen woonomgeving. Conclusie De uitbraak van het coronavirus heeft grote gevolgen voor de zorg voor de diabetes patiënt. Het risico op onherstelbare schade is enorm gestegen en ons zorgsysteem zit verstopt. Zorg wordt in de huidige exit-strategie anders georganiseerd, niet-noodzakelijke, uitstelbare zorg en controle kan tijdelijk niet worden geleverd. Het is de verwachting dat we ons moeten voorbereiden op een veel langere periode dat het coronavirus ons leven en de zorg blijft beheersen. Wij roepen dan ook op om er alles aan te doen om de electieve zorg zo efficiënt mogelijk in te richten om en zoeken naar huisarts praktijken die in dit netwerk willen stappen voor een kwalitatief betere en efficiëntere voetzorg. Juist in deze tijd! Bronnen: https://www.medischcontact.nl / nieuws / laatste-nieuws / artikel /diabeteskosten-tien-miljard -per-jaar.htm https://www.dvn.nl/ wat-is-diabetes/ lichamelijke-complicaties/ voeten
SAMENWERKING VOOR TOTALE VOETZORG OP 1 ADRES
Herken jij deze voetproblemen bij diabetes?
Figuur 2: diabetes vereniging Nederland
Figuur 2: resultaten Livit PROM onderzoek gemeten in ADL factor voor periode '18 - '19
resultaten PROM onderzoek effectiviteit van ORTHOPEDISCHE SCHOENEN
Onderzoeksopzet ziet er als volgt uit: Periode: okt 2018 t/m juni 2019 Benaderde klanten: 1.940 Reacties: 582 (30% respons) In dit onderzoek is de ADL factor gedefinieerd als het gewogen gemiddelde van de verschillende mobiliteitsklassen op een schaal van 0 - 10.
Algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL) zijn de handelingen die mensen dagelijks in het gewone leven verrichten. Het begrip wordt vooral in de zorg gebruikt om te bepalen in hoeverre iemand zelfredzaam is. Iemand die heel weinig ADL-verrichtingen zelf kan doen zal veel hulp nodig hebben. Door de ADL te verhogen met een orthopedisch hulpmiddel draagt dit direct bij aan het verhogen van de zelfredzaamheid van onze klanten.
dragen van orthopedische schoenen zijn bewezen effectief – sterke toename van mobiliteit onder onze klanten
Figuur 3: mate van mobiliteit ingedeeld per mobiliteitsklasse met en zonder het dragen van orthopedische schoenen
Wouter Akkerman (Directeur Operationeel Management), Esther Mik (Directeur Zorg en Alianties) en Jan Willem van der Windt (CEO)