E-Learning E-Health

E-Health: onmisbaar onderdeel van zorgproces bij Livit Whitepaper: Wouter Akkerman, Esther Mik en Jan Willem van der Windt LIVIT ORTHOPEDIE Vorig jaar heeft 45 procent van de volwassenen, voor zover zij de mogelijkheid hadden, wel eens een herhaalrecept via internet aangevraagd en iets minder dan eenderde maakte wel eens online een afspraak met de huisarts. Van degenen die dit niet deden, was bijna tweederde bereid om dit te doen als het mogelijk zou zijn. Vier op de tien zou vragen willen stellen via mail of de website van de huisartspraktijk. Zo concludeert het CBS in haar onderzoek naar e-health (mogelijkheden, gebruik en opvattingen). Een niet te miskennen trend, maar verre van een vanzelfsprekendheid binnen de orthopedische hulpmiddelen zorg. Livit loopt voorop in de toepassing van e-health in het gemakkelijke en efficiënter maken van de service naar onze klanten. In deze whitepaper informeren wij u over hoe e-health binnen Livit in de praktijk wordt gebracht. Met als specifieke toepassingen: het aanvragen van herhaalrecepten via internet, een online afspraak maken, vragen stellen over bestaande klachten aan de zorgverlener via internet en thuis gezondheidsmetingen verrichten om deze via internet aan de zorgverlener door te geven. 1 April 2020 [Editie 3, Volume 3] De kwaliteit en de bereikbaarheid van de gezondheidszorg in Nederland zijn goed. Toch zijn er meerdere ontwikkelingen die ervoor zorgen dat de gezondheidszorg anders moet worden georganiseerd. Door de toenemende vergrijzing stijgen de zorgvraag en de zorgkosten. Tegelijkertijd dreigt een tekort van 100 tot 125 duizend medewerkers in de zorg in 2022. De totale zorgkosten, die momenteel al hoog zijn, zullen in de komende jaren verder groeien. Er wordt beleid gmaakt om deze vraagstukken het hoofd te kunnen bieden, bijvoorbeeld op het gebied van meer persoonsgerichte zorg, uitkomstgerichte zorg en zelfmanagementondersteuning. Ook de toepassing van e-health wordt gezien als één van de oplossingen voor deze vraagstukken. Bron: De e-health-monitor 2018 in vogelvlucht Een praktijkvoorbeeld van toepassing van E-Health bij de verstrekking van orthopedische hulpmiddelen E-Health: onmisbaar onderdeel van zorgproces bij Livit Onder e-health worden online toepassingen verstaan die de gezondheid of gezondheidszorg ondersteunen. Het nationaal ICT Instituut in de Zorg (Nictiz) en het Nederlands Instituut voor Onderzoek in de Gezondheidszorg (NIVEL), definiëren dit als volgt: ‘e-health is het gebruik van hedendaagse informatie- en communicatie technologieën, in het bijzonder internettechnologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren’ (Nictiz en NIVEL, 2016, p. 8). Hieronder vallen bijvoorbeeld het online aanvraag van herhaalrecepten en consulten met een zorgverlener via internet, maar ook elektronische dossiervoering en informatie-uitwisseling. Nederlandse overheid verwacht veel van inzet E-Health De ministers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport hebben in een brief uit 2014 doelstellingen met betrekking tot het gebruik van e-health- toepassingen geformuleerd (Schippers en Van Rijn, 2014). Hierbij wordt met name gefocust op de chronisch zieken en kwetsbare ouderen. Zo zou ten eerste binnen vijf jaar 80 procent van de chronisch zieken en 40 procent van de overige patiënten toegang moeten hebben tot bepaalde medische gegevens over zichzelf. Ten tweede zou driekwart van de chronisch zieken en kwetsbare ouderen, die dit willen of kunnen, zelf gezondheidsmetingen zoals bloeddruk, gewicht of bloedsuiker moeten kunnen uitvoeren. Eventueel met monitoring op afstand door een zorgverlener. Ten derde zou iedereen die thuiszorg en ondersteuning ontvangt de mogelijkheid moeten hebben om via een beeldscherm 24 uur per dag met een zorgverlener te kunnen communiceren. De praktijk blijkt weerbarstiger. In onze visie leidt e-health tot meer eigen regie en efficiëntere zorg voor onze klanten. Wij willen dat e-health iets gewoons is dat voor onze klanten laagdrempelig en toegankelijk is. En daardoor dus veelvuldig wordt gebruikt. Daarom in deze whitepaper de e-health toepassingen binnen Livit in de praktijk: het aanvragen van herhaalrecepten via internet; online afspraak maken; vragen stellen over bestaande klachten aan de zorgverlener via internet; thuis gezondheidsmetingen verrichten om deze via internet aan de zorgverlener door te geven; informatie delen in de zorgketen. de helft van herhaalrecepten gaat bij de huisarts online. Livit is de eerste die dit voor bepaalde orthopedische hulpmiddelen realiseert Bijna de helft van de volwassenen geeft aan dat het mogelijk is om bij de huisarts via internet een herhaalrecept aan te vragen. Van die groep zegt 45 procent dit wel eens te doen. De 55- tot 75-jarigen doen dit zelfs vaker dan jongere leeftijdsgroepen. Livit is aangemoedigd door deze trend en heeft hierover afspraken gemaakt met de zorgverzekeraars. Herhaalrecepten voor orthopedische hulpmiddelen zijn namenlijk contractueel met de zorgverzekeraars sterk gereguleerd. Binnen de nieuwe afspraken die Livit heeft gemaakt, is het nu mogelijk om voor gestandaardiseerde hulpmiddelen, zoals bijvoorbeeld confectie- orthesen en therapeutisch elastische kousen de herhaalvoorziening online te bestellen na het invullen van een (beperkte) vragenlijst. Een mooi voorbeeld waarbij efficiëntie en klantenservice hand in hand gaan. Zorgdomein Zorgdomein is een systeem dat digitale verwijzing mogelijk maakt vanuit huisartsen naar specialisten, paramedici en andere zorgprofessionals. Ongeveer 85% van de huisartsen maakt hier gebruik van. Ook Livit staat met haar aanmeetlocaties geregistreerd in zorgdomein, zodat de huisarts direct digitaal kan verwijzen. Online afspraak maken staat nog in kinderschoenen in zorglandschap Bijna eenderde van de Nederlanders maakt een online afspraak met de huisarts mits deze mogelijkheid geboden wordt. Het lijkt een simpele en logische efficiëntie slag om klanten zelf online de afspraak te laten plannen. Maar dit vergt achter de schermen een goed ingericht ICT-landschap. Voor Livit als landelijk werkende orthopedische hulpmiddelen leverancier met ruim 400 aanmeetlocaties is zo'n goed en efficiënt werkend ICT-systeem een randvoorwaarde. Daarom is hier de afgelopen jaren fors in geïnvesteerd. Met de klant als centraal uitgangspunt en dan vooral de data over de klant. Om met onze klanten mee te kunnen blijven veranderen, moet Livit zich richten op integratie van de verschillende applicaties, het verwerken van grootschalige klantdata en op ICT die daar klaar voor is. Voor zowel de huidige als de toekomstige ontwikkelingen, waarin nog veel grotere datastromen ons leven zullen bepalen. Sinds dit jaar is het daardoor voor onze klanten mogelijk om online een afspraak te maken met de juiste zorgprofessional! Inmiddels worden al ruim 20% van de afspraken online geboekt en dit percentage groeit iedere maand. Grotere bereidheid tot mailen dan tot videobellen over bekende klachten Een kwart van de volwassenen zegt dat het mogelijk is om via mail of de website van de praktijk vragen over bij de huisarts bekende klachten aan hem of haar te stellen. Daarnaast zegt negen procent dat dit via een videogesprek met de huisarts kan. Ongeveer de helft weet niet of een van deze mogelijkheden er is bij zijn huisarts. Vier op de tien mensen die hiervan niet op de hoogte zijn of dit niet doen, zijn bereid om vragen over bekende klachten via mail of de website aan de huisarts te stellen. Hoe heeft Livit dit geïntegreerd in haar proces? Na het verstrekken van een orthopedisch hulpmiddel vragen wij via een online vragenformulier feedback over de tevredenheid en eventuele klachten. Hiermee bereiken wij een grotere groep voor de controle op de werking van het hulpmiddel dan traditioneel via een bezoek. De bereidheid om langs te komen voor een controle-afspraak is beperkt en de bereikbaarheid via telefoon niet optimaal. Via dit online contact hebben wij onze nazorg verbeterd. Een voorbeeld bij therapeutisch elastische kousen: inzicht in oorzaken bij onvoldoende klachtenvermindering. Aan klanten waarbij de klachten gestabiliseerd of niet (genoeg) verminderd zijn, is via online nazorg gevraagd naar de aard van de klachten. Hierdoor is beter inzicht verkregen in de oorzaak van het verminderde resultaat en heeft een grotere groep kousendragers de juiste zorg gekregen. Over het algemeen kan gesteld worden dat bepaalde klachten met de inzet van TEK niet altijd volledig verdwijnen, maar door het gebruik van de kousen in ieder geval stabiel gehouden worden. Vochtophoping is in 34% van de gevallen niet naar wens verminderd. Daarnaast verbeteren vermoeidheid (20%) en onrustig gevoel en krampen (10%) soms onvoldoende. Samen met de klant gaat Livit op zoek naar de oorzaak van het achterblijven van resultaat en past het behandelplan, wanneer nodig aan. Uit de onderzoeksresultaten blijkt een relatie tussen het terugkeren van eerder genoemde klachten en het verlopen van de gebruikstermijn, wat aantoont dat ook op dit punt tijdige controle op het hulpmiddel van belang is. Door deze aanpak hebben wij onze nazorg voor klanten met therapeutisch elastische kousen sterk kunnen verbeteren zonder dat de klant daarvoor steeds fysiek op controle heeft moeten komen. Bereidheid geen belemmering om gezondheidsgegevens te delen. Bijna driekwart van de Nederlanders is bereid online het eigen gewicht door te geven, zo blijkt uit onderzoek van het CBS*. In hoeverre vindt de volwassen bevolking het een probleem om zelf thuis gezondheidsgegevens te meten en deze gegevens online door te geven aan de huisarts? Ongeveer zeven op de tien volwassenen vindt het prima om de eigen bloeddruk, bloedsuikerspiegel of het cholesterol zelf thuis te meten. (CBS onderzoek) Verder wil 73 procent zijn eigen gewicht wel via internet doorgeven, 15 procent wil dit misschien en de overige 13 procent wil dit niet. Bijna iedereen die bereid is zelf metingen te doen, is ook genegen deze waarden via internet aan de zorgprofessional door te geven, namelijk negen van de tien. PREM EN PROM onderzoek van Livit Wie gezond is staat er misschien niet zo snel bij stil, maar voor mensen met een beperking kunnen algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL), zoals huishouden, boodschappen doen of koken een dagelijks terugkerende strubbeling zijn. Eenvoudige activiteiten kunnen door een beperking zo moeilijk worden dat mensen ze soms maar helemaal niet meer doen. De mate waarin je in staat bent om je algemene dagelijkse levensverrichtingen zelfstandig te doen is in de zorgsector een parameter om te bepalen of en welke zorg of hulpmiddelen je nodig hebt. Sinds 2016 doet Livit doorlopend onderzoek naar de tevredenheid en het effect van orthopedische hulpmiddelen. Op het moment van publicatie van deze paper zijn ruim 125.000 klanten benaderd en hebben meer dan 47.000 klanten hun input gegeven. Het onderzoek loopt nog steeds. Na het aflevermoment krijgen klanten van Livit vragen voorgelegd over het draagcomfort, het gebruiksgemak, de cosmetiek en de samenwerking met de medisch specialist en de Livit adviseur gedurende het aanmeettraject van het orthopedisch hulpmiddel. In de vraagstelling wordt telkens teruggegrepen naar de doelstellingen van de voorziening van de klant. De uitkomsten geven inzicht in wat de klant van het hulpmiddel en de dienstverlening vindt, ook wel PREM (Patient Reported Experience Measures) onderzoek genoemd. Ook stelt Livit sinds 2018 PROM (Patiënt Reported Outcome Measures) vragen aan haar klanten over de effectiviteit van het hulpmiddel gemeten in gewonnen ADL-mogelijkheden (algemene dagelijkse levensverrichtingen) van het hulpmiddel. Livit wil met het delen van de uitkomsten van dit grootschalige PREM en PROM onderzoek naar de effectiviteit van orthopedische hulpmiddelen bijdragen aan betere zorg voor patiënten die voor hun algemene dagelijkse levensverrichtingen op deze hulpmiddelen zijn aangewezen. En hoopt zo dat beleidsbepalers, zorgverzekeraars en artsen beter inzien dat de combinatie van de inzet van een orthopedisch hulpmiddel en therapie een reële optie is om de dagelijkse bewegingsvrijheid en mobiliteit van patiënten duurzaam te verbeteren én dat deze combinatie in sommige gevallen een prima alternatief voor een operatieve ingreep zou kunnen zijn. Respons De respons speelt een grote rol bij de zeggingskracht en bruikbaarheid van de verzamelde gegevens. De respons bepaalt de representativiteit en betrouwbaarheid. Er is een algemene trend van teruglopende respons op enquêtes en patiënt ervaringsonderzoek. Voor Livit dus de grote uitdaging om een zo hoog mogelijke respons te bewerkstelligen. Livit heeft de klant feedback onderdeel gemaakt van het zorgproces en de feedback in het patiëntdossier opgenomen. Hierdoor is de feedback beschikbaar bij een vervolgafspraak of reden voor het oproepen voor een nazorgafspraak, mocht het gewenste mobiliteitsdoel niet bereikt zijn of er sprake zijn van specifieke klachten. Ook wordt gebruik gemaakt van een geautomatiseerd uitnodigingsproces, zodat echt elke patiënt ook consequent een uitnodiging krijgt om de vragenlijst in te vullen. De PREM's worden gebruikt voor de leer- en verbetercyclus. Periodiek publiceert Livit de resultaten aan alle betrokken partijen: patiënten, artsen en collega’s en overige stakeholders. Hierin geeft Livit specifiek aan wat en hoe er geleerd wordt van de PROM-metingen. Inmiddels zijn 125.000 klanten benaderd, waarvan er 47.000 hebben gereageerd. Hen werden na het aflevermoment van hun voorziening vragen gesteld over draagcomfort, gebruiksgemak, cosmetiek en samenwerking met medisch specialistische zorg in het aanmeettraject van het orthopedisch hulpmiddel, waarbij telkens werd teruggegrepen naar de doelstellingen van hun voorziening. Ook stelt Livit sinds 2018 haar klanten vragen over de effectiviteit van hun voorziening, gemeten in gewonnen ADL (algemeen dagelijkse levensverrichtingen) van het hulpmiddel middels PROM's: patiënt gerelateerde uitkomstmetingen. De respons was bijna 38%. PROM’s van Livit worden gebruikt in het zorgproces Livit heeft ervoor gekozen om de PREM's en PROM’s tevens te gebruiken in de individuele patiëntenzorg, waardoor integratie van PREM's en PROM’s in het zorgproces essentieel is. Met name met betrekking tot aansluiting op de workflow en de zorgmomenten. Hiertoe heeft Livit aansluiting gezocht bij haar ICT systeem om de feedback van de PREM's en PROM’s te koppelen aan haar klantportaal, waardoor de feedback direct kan worden gebruikt in het zorgproces. Hiermee sluit Livit aan bij evidentie voor de waarde van PREM's en PROM’s op microniveau: de communicatie tussen patiënt en zorgverlener verbetert als het functioneren van de patiënt wordt gemeten en daarna wordt besproken tussen patiënt en arts en zorgverlener. Zaken die anders onbesproken blijven, komen hierdoor aan bod. En zo leveren PREM's en PROM’s een significante bijdrage aan de patiëntgerichtheid in de zorgverlening van Livit. Conclusie De boodschappen door de jaren heen over e-health illustreren de ontwikkelingen op het gebied van e-health. Van experimentele noviteiten op het gebied van gezondheidszorg over en later met de patient - naar een steeds doelgerichtere integratie van e-health in het zorgproces. In eerste instantie benaderden wij e-health vooral vanuit een digitaliseringsgedachte: het digitaal maken van informatie en reguliere processen (klantdossier en orderproces). Zolang deze digitalisering het zorgproces niet in de weg stond waren we positief. Nu zijn ook wij als orthopedisch hulpmiddelen leverancier ervan doordrongen dat zorg vaak slimmer en beter kan worden ingericht met behulp van e-health, vooral als de toepassingen ook zijn afgestemd op de eindgebruikers. Dit vraagt om een digitale transformatie waarbij de zorgprocessen en de digitale mogelijkheden op elkaar worden afgestemd. De technologie moet goed werken voor gebruikers en aansluiten op zorgprocessen. Zorgprocessen moeten worden ‘herontworpen’ en/of taken moeten anders worden toebedeeld om e-health optimaal te gebruiken. Wij erkennen de noodzaak van een transformatie naar ‘de juiste zorg op het juiste moment met de juiste informatie op de juiste plek’ zoals vastgelegd in programma’s en hoofdlijnenakkoorden en zijn bereid om daarin te investeren. De bijdrage van e-health aan de maatschappelijke Business Case (mBC) moeten we ook niet vergeten. Hier komen het economische en het maatschappelijke nut immers samen. De maatschappij heeft baat bij het voorkomen van onnodige routes om de juiste zorg te krijgen door digitaal een deugdelijk protocol te bieden. Alleen missen wij de urgentie vanuit alle partijen om dat te faciliteren en dan voornamelijk bij de zorgverzekeraars. Laten we de handschoen samen oppakken en de successen van nu gebruiken om de toenemende werkdruk, schaarste aan personeel en hoge administratieve lasten op te lossen door het proces naar slimme, gepaste, digitaal ondersteunde zorg te versnellen. e-health is een onmisbaar onderdeel van de zorg geworden. Bronnen: Nictiz; E-health monitor 2019; www.nictiz.nl / eHealth19_Rapport.pdf Nictiz en NIVEL (2016). Meer dan techniek. eHealth-monitor 2016. Nictiz en NIVEL, Den Haag en Utrecht. www.nictiz.nl / programmas / e-health-monitor-2016 Nictiz en NIVEL (2017). Kies bewust voor eHealth. e-health-monitor 2017. Nictiz en NIVEL, Den Haag en Utrecht. www.nictiz.nl / programmas / e-health-monitor-2017 Schippers, E.I. en M. J. van Rijn (2014, 2 juli). e-health en zorgverbetering [Kamerbrief]. CBS; statistische trends; EHealth; mogelijkheden, gebruik en opvattingen, htww.invoorzorg.nl/informatie-wat- is-een-maatschappelijke-business-case E-Health nut en noodzaak Figuur 1: CBS eHealth Monitor bereidheid tot gebruik eHealth-toepassingen in ndederland Figuur 1: klant afspraak module op www.livit.nl online Afspraak maken online informatie zoeken over eigen gezondheidsklachten Wouter Akkerman (Directeur Operationeel Management), Esther Mik (Directeur Zorg en Alianties) en Jan Willem van der Windt (CEO)